Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'ten gelen açıklamayla birlikte, 1 Temmuz 2023'ten itibaren kira zammında yeni bir döneme girildi. Geçtiğimiz bir yıl boyunca geçerli olan yüzde 25 zam sınırı kalktı ve kira artışları yeniden TÜFE 12 ay ortalamasına göre belirlenecek. Bu durum, milyonlarca ev sahibi ve kiracıyı yakından ilgilendiriyor.
Zam Sınırı Kalktı, Peki Ev Sahipleri Ne Yapacak?
Zam sınırının kalkması, ev sahiplerinin istediği zammı yapabileceği anlamına gelmiyor. Kiralar, tıpkı geçmişte olduğu gibi TÜFE 12 ay ortalamasına göre belirlenecek. Örneğin, TÜİK'in son açıkladığı oran olan yüzde 59.64, yasal oranın iki katından fazla. Temmuz ayında da açıklanacak güncel rakam takip edilecek ve en fazla bu oranda artışa gidilebilecek.
Ancak, zam sınırı 1 Temmuz dahil uygulanacak. Yani, sözleşmesini 1 Temmuz'da yenileyenler yasalara göre bir yıl daha yüzde 25 zamlı kira öderken, 2 Temmuz'da yenileyenler enflasyon ortalamasını baz alacak.
Dava Süreci Devam Edenler Ne Yapacak?
Geçtiğimiz iki yıl boyunca kira davaları oldukça arttı. Bu nedenle de dava öncesi arabuluculuk şartı getirildi. Ancak bu aşamada da anlaşamayanlar yine mahkemenin yolunu tuttu.
Açılan davaların 2-3 yıl sürmesi nedeniyle çok sayıda ev sahibi-kiracı hâlâ mahkeme kararını bekliyor. Bu durumda olan kiracıların da tıpkı diğer kiracılar gibi güncel yasal zam oranına uyması gerekiyor. Kiracının, "Zaten davalık durumdayız, yüzde 25 zam yaparım" demesi mümkün değil. Eğer bu bir kira tespit davası ise, mahkeme güncel kira değerini açıklayacak, karar kesinleştikten sonra da kira zam döneminde TÜFE 12 ay ortalaması dikkate alınacak. (Tarih 1 Temmuz sonrası ise)
Düzenlemenin Bitmesi Tahliye Hakkı Verir Mi?
Yapılan düzenleme kira zam oranı içindi, sürenin bitmesi sadece bu oranın sona ermesi anlamına geliyor. Ev sahibi, kiracının koruma kalkanı kalktı bakış açısı ile tahliye isteyemez. Tahliye için haklı bir gerekçe olması şart.
Peki, Ev Sahipleri Yasal Oranı Az Bulursa Ne Yapmalı?
Kira piyasasında sadece kiracı değil, ev sahibinin de mağdur olduğu örnekler var. Eski kiracı uygun fiyatla otururken, bir de iki yıl zam yüzde 25 ile sınırlı kalınca kira bedeli güncel değerin çok çok altına iniyor. Mülk sahipleri, "TÜFE 12 ay ortalamasına göre artış da yapsak kira bedeli düşük kalacak" endişesi taşıyor.
Bu durumda, ev sahipleri yasal yollara başvurarak kira bedelinin güncellenmesini talep edebilir. Kira tespit davası açarak, evin güncel piyasa değerine göre kira bedelinin belirlenmesini isteyebilirler.
10.000 TL Kira Bedeli için Kira Zammı Hesaplama (1 Temmuz 2024 Sonrası)
Mevcut Kira Bedeli: 10.000 TL
TÜFE 12 Ay Ortalaması: %59,64 (2024 Mayıs ayı itibarıyla)
1. Mevcut Kira Bedelini Kullanarak Hesaplama:
Yeni Kira Bedeli = 10.000 TL x (1 + (59,64 / 100))
Yeni Kira Bedeli = 10.000 TL x 1,5964 = 15.964 TL
2. Yıllık Kira Artış Oranını Kullanarak Hesaplama:
Yıllık Kira Artış Oranı = 59,64 - 12 = %47,64
Yeni Kira Bedeli = 10.000 TL x (1 + (47,64 / 100))
Yeni Kira Bedeli = 10.000 TL x 1,4764 = 14.764 TL