Trafikteki araçların yaş ortalaması Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 14,5 yıl olarak tespit edildi. Önerilen düzenleme kapsamında, 25 yaşını doldurmuş araç sahiplerinin Özel Tüketim Vergisi'nden (ÖTV) muaf tutulması planlanıyor. Bu teklifin, araç sahiplerini eski araçlarını elden çıkararak daha yeni araçlar edinmeye teşvik etmesi hedefleniyor.
İkinci El Piyasasında Dalgalanma Bekleniyor
ÖTV muafiyeti düzenlemesi, ikinci el otomobil piyasasında arz-talep dengesini etkileyebilir. Özellikle 25 yaş üstü araç sahiplerinin, araçlarını elden çıkarıp daha modern modellere yönelmesi ikinci el piyasasında büyük bir stok artışı yaratabilir. Ancak, piyasaya sürülen bu araçlar genellikle kullanılmış durumda olacağı için, fiyatların düşmesi muhtemel görünüyor.
Bununla birlikte, yenilenen talep doğrultusunda orta ve yeni model araçlara olan talebin artması, bu segmentte fiyat artışına yol açabilir. Özellikle düşük ÖTV’ye tabi araçların satışında bir hareketlilik öngörülüyor.
Araç Sahiplerini ve Piyasayı Neler Bekliyor?
- Araç fiyatlarında dalgalanma: Eski araçların değerinin düşmesi, ikinci el pazarında geçici bir fiyat düşüşüne neden olabilir. Ancak yeni araç talebindeki artış, bu segmentte fiyat yükselişi yaratabilir.
- Hurda araç stoklarında artış: ÖTV muafiyeti teşvikiyle daha fazla hurda araç sisteme dahil edilebilir.
- İkinci el piyasasında sorunlar: Fazla yaşlı araçların satılamaması ya da hurdaya çıkışı sürecindeki mali yükler, ikinci el araç piyasasında bir karmaşa yaratabilir.
- Trafikte güvenlik ve çevre etkileri: Yaşlı araçların trafikten çekilmesi, güvenlik ve çevre açısından olumlu sonuçlar doğurabilir.
Türkiye'de bir otomobilin ÖTV'si, aracın motor hacmine, satış fiyatına ve belirli ÖTV matrahlarına göre hesaplanır. Bu hesaplamada, ÖTV üzerinden KDV de alınır.
1 milyon TL'lik bir otomobil için hesaplama şu şekilde yapılır:
- Vergisiz Fiyat (Matrah): 470.810 TL
- ÖTV Tutarı: 376.648 TL
- KDV Tutarı (ÖTV dahil): 152.542 TL
Bu durumda, aracın toplam satış fiyatı bu kalemlerin birleşimi olarak yaklaşık 1 milyon TL olur. ÖTV, toplam fiyatın önemli bir kısmını oluşturmaktadır (%37,6).